Wytyczne 03/2020 w sprawie przetwarzania danych dotyczących zdrowia do celów badań naukowych w kontekście epidemii COVID-19 oraz Wytyczne 04/2020 dotyczące wykorzystania danych o lokalizacji i narzędzi do śledzenia kontaktów w kontekście epidemii COVID-19
27/04/2020
W dniu 21 kwietnia 2020 r odbyło się 23. plenarne posiedzenia, na którym Europejski Rada Ochrony Danych (EROD przyjęła) kolejne wytyczne w sprawie koronawirusa dotyczące przetwarzania danych dotyczących zdrowia do celów badań naukowych oraz geolokalizacji i innych narzędzi ustalania kontaktów zakaźnych
Ze względu na pilny charakter obecnej sytuacji i konieczność zapewnienia niezwłocznego dostępu do wytycznych oba dokumenty wyjątkowo nie zostały przedstawione do konsultacji społecznych.
Wytyczne 03/2020 w sprawie przetwarzania danych dotyczących zdrowia do celów badań naukowych w kontekście epidemii COVID-19 (Guidelines 03/2020 on the processing of data concerning health for the purpose of scientific research in the context of the COVID-19 outbreak) mają na celu objaśnienie najpilniejszych kwestii prawnych, związanych z wykorzystaniem danych dotyczących zdrowia, takich jak podstawa prawna przetwarzania, dalsze przetwarzanie danych dotyczących zdrowia do celów badań naukowych, wdrożenie odpowiednich zabezpieczeń i wykonywanie praw osób, których dane dotyczą.
RODO zawiera kilka przepisów dotyczących przetwarzania pewnych szczególnych kategorii danych osobowych, takich jak dane dotyczące zdrowia, gdy jest to konieczne do celów badań naukowych. W wytycznych stwierdza się, że przepisy te również mają zastosowanie w kontekście pandemii COVID-19, w szczególności w odniesieniu do zgody i odpowiednich przepisów krajowych.
Ponadto wytyczne odnoszą się do kwestii prawnych związanych z międzynarodowym przekazywaniem danych dotyczących zdrowia do celów badań naukowych, związanych ze zwalczaniem pandemii COVID-19, w szczególności w przypadku braku decyzji stwierdzającej odpowiedni poziom ochrony lub innych odpowiednich zabezpieczeń. Przewodnicząca EROD powiedziała, że RODO nie stoi na przeszkodzie badaniom naukowym, ale umożliwia zgodne z prawem przetwarzanie danych dotyczących zdrowia w celu wynalezienia szczepionki lub leczenia COVID-19.
Z kolei wytyczne 04/2020 dotyczące wykorzystania danych o lokalizacji i narzędzi do śledzenia kontaktów w kontekście epidemii COVID-19 (Guidelines 04/2020 on the use of location data and contact tracing tools in the context of the COVID-19 outbreak) zawierają objaśnienia warunków i zasad proporcjonalnego wykorzystania danych dotyczących lokalizacji i narzędzi ustalania kontaktów zakaźnych w związku z wybuchem pandemii COVID-19 w dwóch konkretnych celach:
1) wykorzystanie danych dotyczących lokalizacji w celu wsparcia reakcji na pandemię poprzez modelowanie rozprzestrzeniania się wirusa w celu oceny ogólnej skuteczności środków ograniczających jego rozprzestrzenianie się;
2) korzystanie z systemu ustalania kontaktów zakaźnych, którego celem jest powiadomienie osób, które mogły znajdować się w bliskiej odległości od osoby, która ostatecznie została uznana za nosiciela wirusa, aby jak najszybciej przerwać łańcuch zakażenia.
W wytycznych podkreślono, że zarówno RODO, jak i dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej zawierają szczegółowe przepisy pozwalające na wykorzystanie danych anonimowych lub osobowych w celu wsparcia władz publicznych i innych podmiotów zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym w ich wysiłkach na rzecz monitorowania i powstrzymania rozprzestrzeniania się COVID-19.
EROD podtrzymuje stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 14 kwietnia do Komisji Europejskiej (patrz: Europejska Rada Ochrony Danych (EROD) wypowiedziała się na temat aplikacji wspierających walkę z pandemią), że stosowanie aplikacji umożliwiających śledzenie kontaktów zakaźnych powinno być dobrowolne i nie powinno opierać się na śledzeniu przemieszczania się poszczególnych osób, lecz na informacjach o bliskości użytkowników.
Ponadto EROD jako załącznik do wytycznych przyjęła przewodnik dotyczący aplikacji do ustalania kontaktów zakaźnych. Przewodnik ten ma charakter ogólny i nie jest wyczerpujący. Jedynym jego celem jest dostarczenie ogólnych wskazówek projektantom i osobom wdrażającym aplikacje umożliwiające ustalanie kontaktów zakaźnych, przy zaznaczeniu, że każda ocena musi być przeprowadzana indywidualnie dla każdego przypadku a konkretne zastosowania mogą wymagać dodatkowych środków nie zawarte w tym przewodniku.
Wytyczne EROD, przyjęte podczas 23. spotkania plenarnego Rady dostępne pod linkem: