Bardzo często zdarza się, że oprócz kompletu dokumentacji dostarczonej bankowi przez potencjalnego kredytobiorcę, przedstawiciele instytucji bankowej dodatkowo weryfikują poprawność danych osobowych oraz wysokość uzyskiwanych zarobków kredytobiorcy w formie telefonicznej, uzależniając niejednokrotnie przyznanie kredytu od przeprowadzenia weryfikacji telefonicznej. Co więcej, przyjmując wniosek kredytowy potencjalny kredytobiorca bardzo często jest zobowiązany do wyrażenia zgody na przeprowadzenie telefonicznej weryfikacji.     

Ustawa o ochronie danych osobowych częściowo rozstrzyga przedmiotowe zagadnienie. Otóż w myśl jej art. 36 ust. 1 na administratorze danych ciąży obowiązek zabezpieczenia danych osobowych przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym. W analizowanej sytuacji to na pracodawcy pracownika wnioskującego o przyznanie kredytu ciąży obowiązek odpowiedniego zabezpieczenia danych osobowych. Pracownik banku zwracający się o potwierdzenie danych może okazać się bowiem osobą nieupoważnioną do dostępu do danych osobowych.

Istotne bowiem jest to, że co do zasady pracodawca nie jest w stanie zweryfikować, czy osoba zwracająca się o potwierdzenie danych osobowych faktycznie jest pracownikiem banku, a tym samym osobą upoważnioną do uzyskania informacji o danych osobowych.

Na marginesie wypada także wspomnieć, że żadne obowiązujące przepisy prawa nie umożliwiają wprost dokonywania przez banki weryfikacji danych osobowych swoich kredytobiorców w formie zapytań telefonicznych, ani też uzależniania przyznania kredytu od dokonania tej weryfikacji. Odmowa udzielenia przez pracodawcę informacji stanowiących dane osobowe pracownika w formie telefonicznej nie może być jedyną przesłanką skutkującą odmową przyznania kredytu. Ponadto, mając na uwadze powyższe rozważania praktyka zbierania przez banki zgód potencjalnych kredytobiorców w zakresie przeprowadzenia telefonicznej weryfikacji nie legalizuje przedmiotowego działania z punktu widzenia przepisów prawa.

Wobec powyższego jedyną praktyką eliminującą po stronie pracodawcy wskazane powyżej ryzyka jest ta polegająca na całkowitym usunięciu wątpliwości w zakresie danych osoby wnioskującej o udzielenie informacji stanowiących dane osobowe w formie zapytania telefonicznego. To powoduje, że pracodawca jest zobowiązany we własnym zakresie potwierdzić tożsamość pracownika banku w celu zweryfikowania, czy jest to osoba upoważniona do dostępu do danych osobowych, a więc upoważniona do ich przetwarzania.

Wszelkie odstępstwa od powyższego zachowania mogą spowodować przypisanie pracodawcy odpowiedzialności karnej za udostępnienie danych osobowych osobie nieupoważnionej, o której mowa w ustawie o ochronie danych osobowych. Oprócz odpowiedzialności karnej pracodawca może narazić się na odpowiedzialność cywilną z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracowników – potencjalnych kredytobiorców, a także odpowiedzialność administracyjną. Z kolei pracownik, udostępniając dane osobie nieupoważnionej naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną, ponieważ naruszenie zasad ochrony danych osobowych stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.   

adwokat Justyna Buzała-Górska