Akt o usługach cyfrowych (DSA – Digital Services Act) i akt o rynkach cyfrowych (DMA – Digital Markets Act) to dwa rozporządzenia wchodzące w skład Pakietu usług cyfrowych UE.

Pakiet usług cyfrowych ma być odpowiedzią UE na potrzebę uregulowania przestrzeni cyfrowej.

Akt o usługach cyfrowych – co to jest?

Akt o usługach cyfrowych służyć ma tworzeniu bezpieczniejszego środowiska internetowego dla jego użytkowników.

DSA wprowadza nowe przepisy dotyczące:

• zwalczania nielegalnych treści w internecie, w tym nielegalnych towarów, usług i informacji
• przeciwdziałania zagrożeniom społecznym w internecie
• identyfikowalności przedsiębiorców na internetowych platformach handlowych
• środków przejrzystości w odniesieniu do platform internetowych
• wzmocnionego nadzoru.

Kogo dotyczy DSA?

DSA określa obowiązki i odpowiedzialność dostawców usług takich jak: serwisy społecznościowe, internetowe platformy handlowe, bardzo duże platformy internetowe (VLOPs) i bardzo duże wyszukiwarki internetowe (VLOSE).

Wszyscy pośrednicy internetowi oferujący swoje usługi na europejskim rynku – bez względu na to, czy mają siedzibę w UE czy poza nią – będą musieli przestrzegać nowych przepisów.

Przepisy opracowane zostały asymetrycznie, co oznacza, że firmy będą miały obowiązki proporcjonalne do charakteru oferowanych usług, a także do ich wielkości i wpływu społecznego. A zatem bardzo duże platformy internetowe i bardzo duże wyszukiwarki internetowe będą podlegały surowszym wymogom.

Korzyści płynące z wprowadzenia DSA

Jak czytamy na stronie Rady UE: „Akt o usługach cyfrowych zapewni ochronę praw i uzasadnionych interesów wszystkich zaangażowanych stron, przede wszystkim obywateli UE.

Użytkownicy internetowi w UE będą mieć większą kontrolę nad tym, co oglądają w internecie, ponieważ będą w stanie zrozumieć oglądane reklamy lub uzyskać informacje na ich temat. Użytkownicy będą mogli sygnalizować nielegalne treści, a platforma będzie wówczas mieć obowiązek powiadomienia ich o decyzji, którą podejmie.”

Nowe przepisy zapewnią też lepszą ochronę małoletnich. Platformy, które są im dostępne, będą miały zakaz wyświetlania ukierunkowanych reklam opierających się na wykorzystaniu danych osobowych małoletnich zdefiniowanych w unijnych przepisach.”

4 października 2022 r. Rada UE zatwierdziła akt o usługach cyfrowych. Po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE zacznie obowiązywać15 miesięcypo jego wejściu w życie.

Akt o rynkach cyfrowych – co to jest?

Data Markets Act ma służyć zapewnieniu równych warunków firmom działającym na rynku cyfrowym, bez względu na ich wielkość poprzez wprowadzenie szeregu obowiązków i zakazów dla cybergigantów, zwanych w rozporządzeniu „strażnikami dostępu”.

„Strażnicy dostępu będą musieli:

• oferować więcej możliwości wyboru, np. możliwość wyboru określonego oprogramowania w systemie operacyjnym użytkownika
• zapewnić, aby rezygnacja z subskrypcji podstawowych usług platformowych była równie łatwa jak sama subskrypcja
• przekazywać informacje o liczbie użytkowników, którzy odwiedzają ich platformy, dzięki czemu można będzie ustalić, czy dana platforma jest strażnikiem dostępu
• zapewnić użytkownikom biznesowym dostęp do własnych danych na temat wyników działań marketingowych lub reklamowych na platformie
• informować Komisję Europejską o przeprowadzanych przez siebie fuzjach i przejęciach
• zapewnić interoperacyjność podstawowych funkcji usług komunikacji natychmiastowej, tj. umożliwić użytkownikom wymianę wiadomości tekstowych, głosowych lub plików.

Strażnicy dostępu nie będą mogli:

• plasować swoich usług i produktów na korzystniejszych zasadach niż usługi i produkty oferowane przez inne podmioty rynkowe
• uniemożliwiać sprzedawcom aplikacji korzystania z zewnętrznych platform płatniczych
• przetwarzać danych osobowych użytkowników do celów reklamy ukierunkowanej, chyba że wyrazili na to zgodę
• ustanawiać nieuczciwych warunków dla użytkowników biznesowych
• preinstalować pewnych aplikacji, ani uniemożliwiać użytkownikom łatwego ich odinstalowania
• stosować ograniczeń wobec użytkowników biznesowych.”

(źródło: strona internetowa Rady UE www. https://www.consilium.europa.eu)

Kogo dotyczy DMA?

Akt o rynkach cyfrowych wprowadza pojęcie strażnika dostępu.

Kim jest strażnik dostępu? Aby firma została uznana za strażnika dostępu:

1. po pierwsze musi uzyskiwać na przestrzeni ostatnich trzech lat roczny obrót na terytorium UE wynoszący co najmniej 7,5 mld EUR lub mieć kapitalizację rynkową wynoszącą co najmniej 75 mld EUR
2. po drugie musi z niej korzystać co najmniej 45 mln użytkowników końcowych miesięcznie i co najmniej 10 000 użytkowników biznesowych z siedzibą w Unii
3. po trzecie musi również świadczyć co najmniej jedną podstawową usługę platformową w co najmniej trzech państwach członkowskich.

Podstawowe usługi platformowe obejmują:

• usługi pośrednictwa internetowego (tj. platformy handlowe, sklepy z aplikacjami)
• wyszukiwarki internetowe
• serwisy społecznościowe
• usługi w chmurze
• usługi reklamowe.

W przypadku naruszenia przepisów rozporządzenia przez strażnika dostępu przewidziana została odpowiedzialność finansowa tj. może zostać nałożona kara w wysokości do 10% jego łącznego światowego obrotu. Jeśli dochodzi do ponownego naruszenia, może zostać nałożona grzywna w wysokości do 20% łącznego światowego obrotu.

W przypadku gdy strażnik dostępu naruszy przepisy co najmniej 3 razy w ciągu 8 lat – Komisja Europejska może rozpocząć badanie rynku i, w razie potrzeby, zastosować behawioralne lub strukturalne środki zaradcze. Komisja Europejska będzie jedynym organem uprawnionym do egzekwowania rozporządzenia – ma to zapewnić wysoki poziom harmonizacji na rynku wewnętrznym.

Korzyści z wprowadzenia DMA?

Akt o rynkach cyfrowych ma zapewnić:

• zakazanie nieuczciwych praktyk cybergigantom
• umożliwienie użytkownikom biznesowym oferowania konsumentom większych możliwości wyboru
• zapewnienie konsumentom lepszych usług i uczciwych cen
• nałożenie praw i obowiązków na duże platformy internetowe
• propagowanie konkurencyjnego i uczciwszego środowiska w sektorze cyfrowym

Wstępne porozumienie w sprawie DMA zostało osiągnięte przez Radę i Parlament Europejski w dniu 24 marca 2022 r. i podpisane przez Radę i Parlament Europejski w dniu 15 września 2022 r. DMA zostanie opublikowany w DZ.U. UE  w dniu 13 października 2022 r.

Mając na uwadze fakt, iż oba akty DSA i DMA są rozporządzeniami nie będą wymagały implementacji i będą w Polsce jak i w innych krajach UE skuteczne bezpośrednio. Nie obędzie się oczywiście tak jak i w przypadku RODO bez ich wdrożenia i dostawania do nich polskich przepisów.

Julia Kamińska-Kasjaniuk

radca prawny, redaktor odoserwis.pl

Jeżeli chcesz być informowany na bieżąco o naszych publikacjach dołącz do nas i polub nas na Facebooku https://www.facebook.com/odoserwis.pl.2016/

-----------------------------------------------------

Wydawcą odoserwis.pl jest firma JDS Consulting świadcząca usługi outsourcingu Inspektora ochrony danych, doradztwa i audytu RODO; www.jds.com.pl