Hiszpański Urząd Ochrony Danych (AEPD) publikuje ciekawy artykuł na temat transparentności w kontekście sztucznej inteligencji (AI)

02/10/2023

AEPD opublikowało nowych artykuł na blogu, w którym wyjaśnione zostały niuanse transparentności w kontekście AI. W publikacji zaakcentowana zostaje różnica między dwoma kluczowymi ramami regulacyjnymi tj. propozycją rozporządzenia w sprawie ustanowienia zharmonizowanych zasad dotyczących sztucznej inteligencji (projekt ustawy AI) a zasadą transparentności zawartą w RODO.

Projekt rozporządzenia dotyczący sztucznej inteligencji, którego zakresem przedmiotowym są systemy SI, ustanawia pojęcie przejrzystości, odmiennie od tego samego terminu określonego w RODO, którego zakres przedmiotowy nie dotyczy systemów, ale przetwarzania danych osobowych. Oba terminy przejrzystości dotyczą różnych podmiotów i różnych informacji przeznaczonych dla różnych odbiorców.

Zgodnie z RODO, zasada transparentności nakłada obowiązek na administratorów danych, aby informować osoby o tym, jak przetwarzane są ich dane osobowe i o potencjalnych skutkach takiego przetwarzania. Jest to fundament praw dotyczących ochrony danych i prywatności.

Projekt rozporządzenia AI, wprowadza nowe spojrzenie na transparentność w kontekście AI. AEPD podkreśla, że projekt ustawy AI wykracza poza tradycyjne pojęcie transparentności i wprowadza bardziej zaawansowany koncept, specjalnie dostosowany do systemów AI. W art. 4a ust. 1 lit. d) rozporządzenia AI (w wersji zaproponowanej przez Parlament) stwierdzono, że "»przejrzystość« oznacza, że systemy SI są opracowywane i wykorzystywane w sposób umożliwiający odpowiednią identyfikowalność i wytłumaczalność, a jednocześnie uświadamiający ludziom, że komunikują się z systemem SI lub wchodzą z nim w interakcje, a także należycie informujący użytkowników o możliwościach i ograniczeniach tego systemu SI oraz osób, których to dotyczy, o przysługujących im prawach;"; W art. 13 zatytułowanym "Przejrzystość i dostarczanie informacji użytkownikom" w ust. 1 stwierdza się, że "systemy SI wysokiego ryzyka projektuje się i rozwija w taki sposób, aby zapewnić wystarczającą przejrzystość ich funkcjonowania w celu osiągnięcia zgodności z odpowiednimi obowiązkami użytkownika i dostawcy określonymi w rozdziale 3 niniejszego tytułu oraz umożliwiać użytkownikom odpowiednie zrozumienie systemu i korzystanie z niego", oraz w ust. 2 "dołącza się do nich instrukcje używania w odpowiednim formacie cyfrowym lub w inny sposób, które zawierają zwięzłe, kompletne, poprawne i jasne informacje, które są istotne, dostępne i zrozumiałe dla użytkowników". W art. 52 ust. 1 wspomniano również, że "dostawcy zapewniają, aby systemy SI przeznaczone do interakcji z osobami fizycznymi były projektowane i rozwijane w taki sposób, aby osoby fizyczne były informowane o interakcji z systemem SI".

Obowiązki dotyczące przejrzystości systemów ocen oddziaływania powinny być wdrażane w fazie projektowania i w całym ich cyklu życia niezależnie od przetwarzania danych osobowych.

Zasada przejrzystości w kontekście AI odnosi się do projektantów, programistów, dostawców i użytkowników/podmiotów wdrażających systemy AI. Przejrzystość w RODO dotyczy administratorów danych osobowych.

Zasada przejrzystości zobowiązuje do przekazywania informacji użytkownikom/podmiotom wdrażającym systemy SI oraz zainteresowanym osobom fizycznym lub grupom osób, których dotyczy system SI. Może to mieć wpływ na te osoby fizyczne, nawet jeśli nie są one osobami, których dane dotyczą (zgodnie z definicją w RODO), tj. w przypadku, gdy osoby fizyczne są odbiorcami treści medialnych stworzonych przez AI-system.

Przejrzystość w RODO nakłada na administratorów obowiązek informowania osób, których dane dotyczą, w przypadku działań związanych z przetwarzaniem danych osobowych, w tym zautomatyzowanego podejmowania decyzji i profilowania. Jeśli chodzi o decyzje automatyczne, nie wszystkie z nich są wdrażane przez systemy AI, a z drugiej strony nie wszystkie systemy SI wdrożone w czynnościach przetwarzania danych osobowych byłyby związane ze zautomatyzowanym podejmowaniem decyzji lub profilowaniem zgodnie z art. 22 ust. 1 i 4 RODO.

Jednym z kluczowych wniosków płynących z artykułu na blogu jest nacisk na integrację transparentności w systemy AI już na etapie projektowania i przez cały ich cykl życia. To podejście stosuje się niezależnie od tego, czy systemy AI przetwarzają dane osobowe, czy nie. Dlatego też kluczowe jest zrozumienie, że termin 'transparentność' w projekcie regulacji AI nosi inną konotację niż zasada transparentności zawarta w RODO.

Artykuł na blogu AEPD podkreśla potrzebę wieloaspektowego rozumienia transparentności, zwłaszcza w szybko zmieniającym się krajobrazie.

Więcej: https://www.aepd.es/en/prensa-y-comunicacion/blog/artificial-intelligence-transparency

Jeżeli chcesz być informowany na bieżąco o naszych publikacjach w www.odoserwis.pl dołącz do nas:

Facebook https://www.facebook.com/odoserwis.pl.2016/

Linkedin https://www.linkedin.com/company/odoserwis-pl/

-----------------------------------------------------

Wydawcą odoserwis.pl jest firma JDS Consulting świadcząca usługi outsourcingu Inspektora ochrony danych, doradztwa i audytu RODO; www.jds.com.pl

Zobacz również

Artykuły i opinie

Kluczowe zagadnienia ochrony danych w dużych modelach językowych: Kto odpowiada za wprowadzane i generowane treści?

Wraz z rosnącą popularnością chatbotów opartych na dużych modelach językowych pojawiają się nowe wyzwania związane z ochroną danych osobowych. Kto powinien ponosić odpowiedzialność za wprowadzane i generowane przez te modele dane – użytkownicy, dostawcy technologii czy(...)

Artykuły i opinie

Francja: Noyb złożył trzy skargi do CNIL w sprawie nielegalnego przetwarzania danych przez trzy popularne aplikacje

Noyb zwrócił się do CNIL o nakazanie usunięcia wszystkich danych, które są przetwarzane niezgodnie z prawem przez aplikacje MyFitnessPal (aplikacja fitness), Fnac (aplikacja dotycząca nieruchomości) i SeLoger (sklep elektroniczny).

Artykuły i opinie

Datatilsynet rozszerza wytyczne dotyczące prawa do usunięcia danych z wyszukiwarek

Duński organ ochrony danych (Datatilsynet) rozszerzył swoje dotychczasowe wytyczne dotyczące prawa do usunięcia danych w odniesieniu do wyszukiwarek internetowych. W szczególności Datatilsynet zauważył, że często otrzymuje zapytania od obywateli, którzy mają wątpliwości(...)