Obszar przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBS)

 Z opinii 01/2014 w sprawie stosowania pojęć konieczności i proporcjonalności oraz ochrony danych w sektorze egzekwowania prawa autorstwa Grupy Roboczej ds. Ochrony Osób Fizycznych w Zakresie Przetwarzania Danych Osobowych (w skrócie: Grupa Robocza Art. 29) wynika, że chociaż dyrektywa 95/46/WE w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych oraz swobodnego przepływu tych danych, jako instrument przyjęty przed traktatem lizbońskim, nie ma w znacznym stopniu zastosowania w obszarze przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBS), to jej zasady mają powszechne zastosowanie w obszarze ochrony danych.

Definicje na tle prawa europejskiego

Jak wnosi Grupa Robocza Art. 29 – na szczeblu europejskim pojęcia konieczności i proporcjonalności wywodzą się z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), w którym określono prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.

Odniesienia do prawa do prywatności w art. 1 konwencji nr 108 oraz w preambule i w art. 1 dyrektywy 95/46/WE wskazują na to, że prawo do ochrony danych jest powiązane z prawem do prywatności.

Z treści omawianej opinii wynika, że ochrona danych osobowych jest także prawem podstawowym zapisanym w art. 8 karty, a postanowienia szczegółowe dotyczące wprowadzania w życie tego prawa są określone w art. 16 traktatu lizbońskiego. Szczegółowe przepisy regulujące to prawo są określone w obecnie obowiązującej dyrektywie o ochronie danych 95/46/WE i decyzjach ramowych (2008/977/WSiSW) w sprawie ochrony danych osobowych.

Chociaż dyrektywa 95/46/WE o ochronie danych osobowych niekoniecznie obejmuje wszystkie organy PWBS we wszystkich państwach członkowskich, jej zasady (pochodzące z konwencji nr 108) – zdaniem Grupy Roboczej Art. 29 będą nadal powszechnie stosowane.

Ochrona prywatności i ochrona danych osobowych po 11 września

Ochrona prywatności i ochrona danych osobowych są odrębnymi pojęciami, jednakże często są powiązane. W związku z tym, zgodnie z opinią Grupy Roboczej Art. 29 obydwa te pojęcia należy uwzględnić przy próbie wdrożenia środka dotyczącego PWBS, który ma na nie wpływ.

W omawianej opinii klaruje się pogląd, ze aby osiągnąć zgodność w przypadku środka PWBS, należy wyciągnąć wnioski zarówno w zakresie ochrony prywatności, jak i ochrony danych.

Grupa Robocza Art. 29 jest zgodna co do tego, ze szczególnie po 11 września europejscy prawodawcy wykazują bardzo dużą aktywność w przyjmowaniu nowych środków ograniczających prawo do prywatności i prawo do ochrony danych w ramach PWBS.

W wyniku takiego rozwoju sytuacji – zdaniem Grupy Roboczej Art. 29 – szczególnie  ważne staje się przyjęcie całościowej perspektywy przy ocenie nowego wniosku ustawodawczego pod względem ingerencji w prywatność i w ochronę danych. Aby stwierdzić czy nowy wniosek ustawodawczy jest proporcjonalny, konieczne jest przeprowadzenie oceny tego, w jaki sposób nowy środek uzupełniałby środki już obowiązujące i czy wszystkie te środki łącznie nadal ograniczałyby prawa podstawowe do ochrony danych i do prywatności w sposób proporcjonalny.