Wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2018 r.
Wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2018 r.
I PK 194/17
25/06/2019
W dniu 4 grudnia 2018 r. Sąd Najwyższy wydał wyrok ( sygn. akt: I PK 194/17), w którym uznał, że stan nietrzeźwości pracownika wykryty w miejscu pracy po badaniu alkomatem pracownika, co do którego pojawia się wątpliwość jego nietrzeźwości, musi zostać potwierdzony w formalnym badaniu przez uprawniony do tego organ powołany do ochrony porządku publicznego.
SN podkreślił, że nie ulega wątpliwości, że pracodawca może i ma obowiązek kontrolować stan trzeźwości swoich pracowników. Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy (art. 17 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości).
Forma realizacji obowiązku przewidzianego w art. 17 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości nie została przez prawodawcę określona. Należy przyjąć, że w toku kontroli trzeźwości pracownika możliwe jest również zastosowanie poza obserwacją innej metody, polegającej na poddaniu pracownika badaniu służącemu ustaleniu zawartości alkoholu w jego organizmie.
Zgodnie wyrokiem SN przeprowadzenie badania alkomatem pracownika przez pracodawcę, może nie wystarczyć do udowodnienia przez pracodawcę tej okoliczności, a w konsekwencji - nie doprowadzi do tzw. zwolnienia dyscyplinarnego. Sąd Najwyższy podkreślił, że pozytywny wynik badania (stwierdzający zawartość alkoholu w organizmie pracownika) może być traktowany jako podstawa domniemań faktycznych, że pracownik znajduje się w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości.
Uzasadniając wyrok SN podkreślił, że sprzed 1 lipca 2011 r. warunkiem dopuszczalności poddania pracownika temu badaniu była co najmniej jego zgoda.
W stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2011 r. art. 17 ust. 3 zdanie pierwsze ustawy przewiduje, że na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej, a także na żądanie pracownika, badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego.
Wykonanie badania stanu trzeźwości przez pracodawcę lub osobę przez niego upoważnioną może być potraktowane nawet jako obejście art. 17 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, choćby pracownik wyraził na to zgodę.
To oznacza, że badania stanu trzeźwości pracownika nie można przeprowadzić przez wewnętrzne służby ochrony pracodawcy. Organami takimi są niewątpliwie Policja oraz straże gminne.